7
65
2014
A
B
C
D
Khu v c
V t b n
S lư ng cho phép
Kích thư c
S lư ng cho phép
Kích thư c
T n h i
NL
NL
NL
NL
NL
NL
NL
≤ 3 µm
> 5 µm
≤ 5 µm
> 5 µm
≤ 2 µm
0
4
0
0
0
NL
≤ 5 µm
> 5 µm
> 2 µm và ≤ 5 µm
> 5 µm
≥ 10 µm
0
NL
5
*
NL: Không giới hạn
Hình 1– Bảng thông số giới hạn theo
tiêu chuẩn IEC 613000 - 3 -35 MM
*
TRC trở thành nguồn ô nhiễm và sẽ lây
lan vết bẩn qua tất cả các cổng được đo
sau đó.
Theo tính toán của Cisco Systems,
một hạt bụi với kích thước 1-micromet
(với cáp quang Singlemode) sẽ ngăn cản
khoảng 1% năng lượng ánh sáng truyền
qua (tương đương suy hao 0.05 dB); còn
một vệt bẩn chiều dài 9-micromet sẽ gây
gián đoạn hoàn toàn, phủ kín lõi quang
Singlemode. Một so sánh đơn giản, sợi
tóc người thông thường có đường kính
từ 50-micromet đến 75-micromet, lớn
hơn gấp 8 lần vệt bẩn gây gián đoạn
tuyến quang. Do đó, dù chúng ta không
thấy được các hạt bụi trong không khí
nhưng chúng vẫn cứ tồn tại và là nguy
cơ tiềm tàng cho hệ thống mạng sợi
quang. Đó là lý do các nhà lắp đặt hệ
thống quang chuyên nghiệp một mực
không chấp nhận thi công và đấu nối
hệ thống cáp quang khi công trình chưa
hoàn thiện phần hạ tầng, nghĩa là môi
trường làm việc có rất nhiều bụi bẩn
thậm chí có thể nhìn thấy bằng mắt
thường. Họ sẽ phải mất nhiều chi phí
cho việc lau chùi lại đầu cáp quang khi
tiến hành đấu nối vào thiết bị vận hành.
“Kiểm tra trước khi kết nối”
Đây là quy tắc sống còn khi vận hành
và sử dụng hệ thống cáp quang. Chu
trình luân chuyển của cáp sợi quang qua
rất nhiều giai đoạn, từ khâu sản xuất,
kiểm tra, đóng gói tại nhà máy đến khâu
vận chuyển, thi công, đo kiểm, bảo trì,
thay đổi… Mỗi khâu lại có các cá nhân
phụ trách riêng với kiến thức về cáp
sợi quang khác nhau. Chính vì vậy, ta
phải luôn tuân thủ nguyên tắc “Kiểm tra
trước khi kết nối”. Chúng ta không nên
tin tưởng vào khâu trước mình ngay cả
khi đó là nhà máy sản xuất, họ vẫn có
khả năng bất cẩn và gây nên sự cố.
Quy trình kiểm tra và vệ sinh đầu nối
quang được khuyến nghị gồm những
bước sau:
1.
Kiểm tra kết nối quang với kính
phóng đại, bao gồm tất cả các thành
phần như đầu nối dây nhảy, đầu nối tại
ODF hoặc thiết bị…
2.
Nếu phát hiện vết bẩn, sử dụng các
dụng cụ vệ sinh khô chuyên dụng
3.
Kiểm tra lại với kính phóng đại
4.
Nếu vẫn chưa loại bỏ được vết bẩn,
tiếp tục thử lại với dụng cụ vệ sinh khô
chuyên dụng
5.
Kiểm tra lại với kính phóng đại
6.
Nếu vẫn chưa loại bỏ được vết
bẩn, sử dụng các dụng cụ vệ sinh ẩm
chuyên dụng
7.
Kiểm tra lại với kính phóng đại
8.
Nếu vết bẩn vẫn còn, có thể thử lại
một lần nữa với dụng cụ vệ sinh ẩm
chuyên dụng hoặc tiến hành thay thế
đầu nối quang đó.
IEC 61300-3-35
“Một đầu cáp quang thế nào được xem
là sạch?”– đây là câu hỏi đặt ra cho hầu
hết các kỹ thuật viên khi kiểm tra đầu
nối quang. Trước đây, việc đánh giá sạch
hay không phần nhiều dựa vào cảm tính
và kinh nghiệm. Phần lớn các nhà thi
công vẫn chấp nhận một vài vết bẩn nhỏ
với điều kiện chúng không chạm vào
lõi sợi quang, trong khi các chuyên viên
đo kiểm lại không chấp nhận ngay cả
một vết bẩn nhỏ nhất. Thực tế, vết bẩn
không chạm đến lõi sợi quang sẽ không
ảnh hưởng đến hiệu suất hệ thống. Tuy
nhiên, quá trình cắm rút sẽ làm các hạt
bụi và vết bẩn này dịch chuyển và có
khả năng di chuyển vào vùng lõi sợi
quang. Điều này càng nguy hiểm hơn
nếu xảy ra trong lúc hệ thống đang hoạt
động, khi đó nguồn sáng lazer truyền
trong sợi quang sẽ đốt cháy hạt bụi hay
vết bẩn và biến chúng thành một “vết
bẩn vĩnh viễn”, không có bất cứ dụng cụ
vệ sinh nào có thể loại bỏ được.
Do đó, các nhà làm tiêu chuẩn đã cho
ra đời một tiêu chuẩn về chất lượng đầu
kết nối quang, cho phép đánh giá thế
nào là một kết nối sạch hay không sạch,
và là cơ sở để nhà sản xuất máy đo kiểm
cho ra đời các sản phẩm có khả năng
nhận biết và tự động đánh giá các kết
nối là tốt hay xấu. IEC 61300-3-35 là một
tiêu chuẩn toàn cầu về chất lượng bề mặt
đầu nối cáp quang, được thiết kế nhằm
đảm bảo hiệu suất suy hao chèn (Inser-
tion Loss) và suy hao phản xạ (Return
Loss). Tiêu chuẩn này bao gồm các yêu
cầu về số lượng vết bẩn cho phép trên bề
mặt đầu nối quang, tùy theo từng loại
sợi quang (Singlemode hay Multimode),
kiểu bề mặt đầu nối (UPC hay APC) và
địa điểm mài đầu nối (ngay tại nơi thi
công hay mài sẵn từ nhà máy), sẽ có các
giới hạn khác nhau. Tiêu chuẩn này còn
phân chia bề mặt đầu quang thành 4 khu
vực khác nhau (hình 2) bao gồm:
•
Khu vực A: lõi sợi quang.