cáp
21
109
2014
7. Phương thức kết nối đầu cuối
Trải qua nhiều năm phát triển công nghệ đầu nối quang, các nhà
sản xuất đã cho ra đời nhiều phương thức kết nối đầu cuối sợi
quang. Việc lựa chọn phương thức kết nối đầu cuối thường phụ
thuộc vào kỹ năng của người thi công, các công cụ sẵn có hay chỉ
đơn giản theo sở thích. Một số phương thức có sự khác biệt về
hiệu suất quang, trong khi một số khác lại dễ sử dụng, giúp tiết
kiệm thời gian và nhân công.
Có 4 phương thức cơ bản thường được sử dụng bao gồm: mài
đầu quang, hàn nhiệt (hay còn gọi là hàn hồ quang), hàn cơ học và
bấm đầu quang.
Mài đầu quang– phương thức này được sử dụng từ những
năm 1980, khi kết nối sợi quang bắt đầu phát triển, và vẫn còn
được sử dụng do có độ suy hao thấp, đáng tin cậy và chi phí rất
cạnh tranh. Phương pháp này có nhược điểm phức tạp và mất thời
gian loại bỏ các chất keo dính trong quá trình thi công. Đồng thời,
chất lượng đầu nối cũng phụ thuộc nhiều vào kỹ năng của người
thi công nên cần phải được huấn luyện và giám sát kỹ lưỡng.
Hàn nhiệt– dùng một sợi quang đã được bấm sẵn một đầu
(pigtail), sử dụng nhiệt độ cao của máy hàng để nung chảy và kết
dính mối nối. Ưu điểm của phương pháp này là đầu nối đã được
mài sẵn bởi nhà sản xuất, hỗ trợ kết nối với suy hao và mức độ
phản xạ thấp. Tuy nhiên, nhược điểm là chi phí thiết bị cao, cần
phải có nguồn điện tại hiện trường để cung cấp cho thiết bị hàn,
yêu cầu cao về việc huấn luyện và đào tạo kỹ năng sử dụng máy.
Hàn cơ học– cũng sử dụng sợi pigtail như hàn nhiệt nhưng
lại không dùng thiết bị hàn. Phương thức này bao gồm cắt và
tuốt đầu sợi quang bằng các công cụ chuyên dụng, sau đó giữ
chúng dính lại với nhau nhờ một thành phần được gọi là mối
nối cơ khí. Phương pháp này được thực hiện nhanh chóng, ít
sử dụng công cụ, thời gian huấn luyện ngắn. Tuy nhiên, chi phí
vật tư cao, độ suy hao lớn hơn phương pháp hàn nhiệt cũng là
một yếu tố để cân nhắc.
Bấm đầu quang– không giống các phương thức trước, đầu
nối được mài sẵn bởi nhà sản xuất nhưng không kèm theo đoạn
sợi quang ngắn như pigtail. Người thi công chỉ cần tuốt và
cắt sợi quang bằng công cụ chuyên dụng, sau đó luồn vào bên
trong đầu nối, sử dụng bộ công cụ bấm đầu thích hợp để khóa
giữ sợi quang vào đầu nối quang. Thao tác dễ dàng và nhanh
chóng, có khả năng thực hiện ở không gian hẹp, vị trí trên cao.
Nhược điểm của phương pháp này chi phí vật tư cao, suy hao
cao hơn hàn nhiệt và không có khả năng tái sử dụng khi bấm
đầu bị lỗi.
8. Làmsạch và nghiệmthu
Trong những số trước đã có nhiều bài viết đề cập đến tầm quan
trọng của việc làm sạch đầu nối quang, nên bài viết này sẽ không
đề cập sâu về các phương thức làm sạch, ngoại trừ việc nhắc lại
cần làm sạch bề mặt đầu nối đúng cách bằng các bộ công cụ và
dung dịch chuyên dụng. Vì bụi bẩn, mảnh vụn hay vệt dầu từ
ngón tay người thi công đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu
suất quang.
Khi đã hoàn thành, cần tiến hành đo kiểm và nghiệm thu hệ
thống mạng sợi quang. Cách phổ biến nhất là đo suy hao quang
bằng các loại máy đo chuyên dụng. Tuy nhiên, cách đo này chỉ
cho ra thông số suy hao trên toàn tuyến cáp, chứ không cung cấp
thông số suy hao chi tiết trên từng đầu nối. Khi suy hao vượt giới
hạn cho phép và kết quả đo không được chấp nhận, các nhà thi
công sẽ lúng túng vì không biết lỗi xảy ra ở vị trí nào, đặc biệt với
các tuyến cáp quang có nhiều khớp nối. Khi đó, cần sử dụng thiết
bị đo OTDR nhằm xác định khoảng cách đến điểm lỗi, xác định
suy hao và chất lượng từng khớp nối, từ đó hạn chế thời gian mò
mẫm và thay thế các đầu nối một cách vô ích.
Kết luận
Hệ thống mạng sợi quang ngày càng phát
triển, kéo theo công nghệ đầu nối quang
cũng có những bước tiến vượt bậc với rất
nhiều kiểu thiết kế trên thị trường. Khi hệ
thống mạng dịch chuyển theo xu hướng
mật độ và tốc độ ứng dụng cao, thị trường
đầu nối cũng sẽ dịch chuyển đến các kiểu
đầu nối nhỏ hơn như LC hoặc các đầu nối
tích hợp nhiều sợi quang như MPO.
Để đáp ứng giới hạn ngày càng chặt chẽ
về độ suy hao cho phép của các ứng dụng
như 40 GbE hay 100 GbE, các kỹ thuật viên
phải tuân thủ quy trình của nhà sản xuất
bao gồm kiểm tra và làm sạch tất cả các đầu
nối trước khi thực hiện kết nối. Cách tiếp
cận này sẽ đảm bảo hiệu suất, chất lượng và
độ tin cậy của hệ thống cáp sợi quang.
Vũ Quang Minh
Theo CIM