Basic HTML Version
19
43
2017
cấp nguồn điện ổn định trong thời
gian dài, có thể là cả ngày. Ắc-quy
có thể cấp điện ngay khi điện lưới bị
ngắt, nhưng do kinh phí đầu tư rất
lớn nên chỉ hoạt động trong thời gian
ngắn (tối đa khoảng nửa tiếng) trong
lúc chờ máy phát khởi động.
Nhờ ưu thế cấp điện tức thì, hệ
thống ắc-quy đóng vai trò quan trọng
hơn so với máy phát, và phải đảm
bảo luôn sẵn sàng bất kỳ lúc nào. Lẽ
dĩ nhiên, bất cứ sản phẩm nào muốn
hoạt động lâu dài và hạn chế hỏng
hóc đều cần được bảo dưỡng định kỳ.
Đối với ắc-quy, mục đích bảo
dưỡng là kéo dài tuổi thọ và đảm bảo
ắc-quy hoạt động đúng theo thiết kế
ban đầu. Cần kiểm tra để nắm bắt bất
kỳ dấu hiệu bất thường nào có thể
ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ
của ắc-quy. Ngoài ra, việc lắp đặt ắc-
quy trong môi trường tuân theo các
khuyến nghị của nhà sản xuất cũng
rất quan trọng.
Những loại ắc-quy phổ
biến
Có nhiều loại ắc-quy có thể đảm nhận
vai trò cung cấp điện, phổ biến nhất
là loại axit chì và nickel-cadmium
(NiCd). Tiêu chuẩn về hệ thống điện
khẩn cấp và dự phòng NFPA 110
định nghĩa hai loại ắc-quy axit chì:
• Ắc-quy FLA (Flooded lead-
acid): thường gọi là ắc-quy “ướt”, là
loại ắc-quy axit chì bao gồm các điện
cực chìm trong dung dịch điện phân.
Ắc-quy FLA có khe để bổ sung nước,
có một lỗ thông hơi cho phép khuếch
tán bớt khí hydro và oxy sinh ra từ
phản ứng điện phân, hạn chế nguy
cơ cháy nổ khi gặp nguồn lửa từ bên
ngoài.
• Ắc-quy VRLA (Valve-regulated
lead-acid): thường gọi là ắc-quy
“khô”, có cấu tạo gần giống FLA,
cũng gồm các tấm điện cực chìm
trong dung dịch điện phân nhưng đã
được niêm phong kín cùng với một
van để thông hơi trong trường hợp
áp suất khí bên trong ắc-quy cao hơn
áp suất bên ngoài. Do được niêm
phong nên VRLA có thể lắp đặt theo
nhiều hướng, khác với FLA chỉ có
một chiều đứng.
Mặc dù tiêu chuẩn NFPA 110-2010
chấp nhận sử dụng ắc-quy NiCd,
nhưng không cung cấp định nghĩa
cho loại ắc-quy này. Định nghĩa có
thể được tìm thấy trong tiêu chuẩn
IEEE 1106-2015:
•
Nickel-cadmium: Khí oxi
sinh ra bên trong tế bào sẽ tái tổ hợp
với hydro nhằm hạn chế sự gia tăng
khí hydro và dẫn đến hạn chế sự tiêu
hao nước theo thời gian.
Phương thức kiểm tra
Việc bảo dưỡng ắc-quy cần đặc biệt
chú trọng. Khi được bảo dưỡng
thường xuyên, ắc-quy sẽ hoạt động
đúng theo thiết kế ban đầu, đảm bảo
nguồn điện liên tục để hỗ trợ an toàn
các hệ thống quan trọng, và cũng để
kéo dài tuổi thọ hệ thống, giảm chi
phí vận hành.
Kiểm tra là bước đầu tiên khi
bảo dưỡng. Đây là bước rất quan
trọng giúp kỹ thuật viên nhận biết
nguyên nhân và nguồn gốc của vấn
đề. Phương thức kiểm tra đã được
IEEE phát triển và ban hành trong
các bộ tiêu chuẩn riêng cho từng loại
ắc-quy.
1. Ắc quy FLA (ắc quy
“ướt”):
Loại
ắc quy
Hiện tượng
bất thường
Hành đông cần
thực hiện
FLA Thiếu độ thông thoáng và/hoặc
nhiệt độ ắc-quy cao hơn nhiệt
độ phòng
Tăng thiết lập hệ thống thông
gió và làm mát
VRLA
NiCd
Có bụi bẩn trong phòng
Làm vệ sinh phòng
Có bụi bẩn bám trên vỏ ngoài
tế bào ắc-quy
Lau chùi bằng khăn ẩm trộn
baking soda
Có vết nứt
Có vết nứt
Xem xét thay
thế
Cực bị ăn mòn
Lau chùi các đầu cực bằng cọ và
đo điện trở
Điện áp thả nổi cao
Điều chỉnh dòng điện của bộ sạc
FLA Mức dung dịch điện giải thấp Thêm nước cất (theo khuyến cáo
nhà sản xuất)
VRLA
Dòng sạc cao
Kiểm tra điện áp thả nổi, điện áp
tế bào và nhiệt độ môi trường
Nội trở các tế bào thay đổi lớn
(30 - 50%)
Thay thế các tế bào
Điện áp tế bào thấp hơn quy
định của nhà sản xuất trong
thời gian dài
Thay thế các tế bào
NiCd
Mức dung dịch điện giải thấp Thêm nước cất (theo khuyến cáo
nhà sản xuất)
Điện áp tế bào thấp
Sạc riêng tế báo thấp áp với bộ
sạc dòng cao
Điện áp xả thấp
Xả ắc-quy và sạc lại đầy
Điện áp ắc-quy thấp
Điều chỉnh điện áp của bộ sạc