Basic HTML Version
21
43
2017
nhân như kính bảo hộ, găng tay, giày
cách điện… khi làm việc với ắc-quy.
Cũng như ắc-quy “ướt”, kiểm
tra là một phần quan trọng trong
việc bảo dưỡng, và cũng được IEEE
khuyến nghị nên thực hiện kiểm tra
hàng tháng, hàng quý, và hàng năm.
Việc kiểm tra hàng tháng cho ắc-
quy VRLA tương tự FLA, bao gồm:
- Kiểm tra trực quan: điều kiện
môi trường, các vết nứt và sự ăn mòn
tại các đầu cực.
- Đo các thông số: Điện áp thả nổi
ở hai đầu cực, dòng điện thả nổi, độ
thông thoáng và nhiệt độ phòng.
Đối với VRLA, việc kiểm tra hàng
quý sẽ cần đo kiểm các thông số phức
tạp hơn:
- Giá trị Ohm nội tại của tế bào.
Nếu các giá trị ohm thay đổi đáng kể
(30 - 50%), nên tiến hành thay thế
ắc-quy.
- Nhiệt độ ở cực âm của mỗi tế
bào so với tế bào khác. Nếu chênh
lệch nghĩa là mức sạc đang cao.
- Điện áp từng tế bào. Điện áp
thấp kéo dài đồng nghĩa có vấn đề
xảy ra bên trong, và sẽ ảnh hưởng
đến tuổi thọ ắc-quy.
Cuối cùng, kiểm tra hàng năm sẽ
giới hạn các thông số đo sau:
- Điện trở tế bào với tế bào và cả
bình ắc-quy. Nếu giá trị cao hơn 20%
so với thông thường, cần thực hiện
các hành động khắc phục, chẳng hạn
như làm sạch các kết nối.
- Dòng gợn của bộ sạc làm ảnh
hưởng đến nhiệt độ ắc-quy.
3. Ắc quy nickel-cadmium
(NiCd):
Loại ắc-quy này cũng có các bản cực
chìm trong dung dịch điện phân. Cực
dương làm bằng niken hydroxit và
cực âm là cadmium hydroxit. Loại ắc-
quy này có các đặc điểm nổi trội sau:
- Số chu kỳ sạc xả cao
- Có thể sạc rất nhanh
- Tuổi thọ dài
Tuy nhiên, bỏ qua giá thành
tương đối cao, loại ắc-quy này vẫn có
những hạn chế về kỹ thuật sau:
- Ắc-quy NiCd có điện áp thấp
(chỉ 1,2V thay vì 2V như ắc-quy axit
chì). Đây có thể là vấn đề đối với
không gian lắp đăt. Một hệ thống
120V cần 60 tế bào axit chì, nhưng
NiCd cần 100.
- Cadmium rất độc hại, do đó rất
khó để tiêu hủy khi ắc-quy hỏng hóc.
- Ắc-quy NiCd có “bộ nhớ”, nghĩa
là “nhớ” mức xả cuối cùng và không
xả thêm nữa. Do đó, ắc-quy Ni-Cd
cần được xả cạn để mất đi điểm nhớ
và sau đó sạc đầy lại.
IEEE cũng phát hành bộ tiêu
chuẩn cho ắc-quy NiCd: IEEE 1106-
2016. Giống các loại ắc-quy khác,
thiết bị bảo vệ cá nhân như kính bảo
hộ, găng tay… được khuyến cáo khi
thao tác với ắc-quy NiCd.
Tiêu chuẩn IEEE 1106-2016 đề
nghị kiểm tra hàng quý, và các công
việc thực hiện cũng tương tự đối với
ắc-quy axit chì FLA. Ngoài ra, nên
có thêm kỳ kiểm tra nửa năm, bao
gồm tương tự như công việc kiểm tra
hàng quý cộng thêm việc đo điện áp
tế bào. Còn kiểm tra hàng năm sẽ đòi
hỏi phải kiểm tra thêm tình trạng đấu
nối cáp và đo điện trở.
Ắc-quy NiCd ít bị ảnh hưởng bởi
nhiệt độ. Ở nhiệt độ 50°F, tuổi thọ
của ắc-quy NiCd chỉ giảm 20%, trong
khi axit chì giảm khoảng 50%. Và khi
hoạt động ở nhiệt độ khuyến nghị
(68-77°F), năng lượng lưu trữ sẽ giảm
dần, nhưng vẫn còn khoảng 80% sau
20 năm.
Tầm quan trọng của thiết
kế ban đầu
Công tác bảo dưỡng đặc biệt được
coi trọng vì ảnh hưởng lớn của độ tin
cậy của hệ thống. Do đó, bảo dưỡng
không chỉ cần khi có vấn đề phát
sinh, mà phải bắt đầu từ khi thiết kế
hệ thống. Trong các thiết kế hệ thống
điện chuyên nghiệp, bảo dưỡng và
vận hành luôn đi đôi với nhau, đặc
biệt là với hệ thống ắc-quy.
Một vài khuyến nghị hữu ích khi
thiết kế và chọn ắc-quy cho các công
trình có tầm quan trọng cao:
- Kết hợp với chủ đầu tư lựa chọn
loại ắc-quy để có được quy trình bảo
dưỡng ngay khi hoàn tất bản thiết kế.
- Thiết kế hệ thống làm mát phù
hợp theo khuyến nghị của nhà sản
xuất. Như đã đề cập, nhiệt độ môi
trường xung quanh đóng vai trò lớn
đối với tuổi thọ ắc-quy.
- Thiết kế hệ thống thông gió để
lưu thông không khí, không cho phép
nồng độ hydro cao trong khu vực.
- Thiết kế khoảng trống thích hợp
xung quanh các kệ ắc-quy.
- Thiết kế nơi chứa dung dịch điện
giải bị rò rỉ.
Sau khi hệ thống đi vào hoạt
động, đảm bảo quy trình bảo dưỡng
được thực hiện đều đặn, đúng và
chính xác theo thiết kế ban đầu. Việc
kiểm tra là rất quan trọng để nắm
bắt những lỗi nhỏ nhưng có thể tạo
hậu quả lớn nếu không được khắc
phục kịp thời. Tốt nhất, người dùng
nên chuẩn bị từng biểu mẫu riêng
biệt tương ứng với các hoạt động
kiểm tra, và có một bản ghi chi tiết
quá trình kiểm tra nhằm theo dõi và
nhanh chóng có phương hướng xử lý
khi tình trạng xấu hơn xảy ra.
Lâm Tấn Minh Tâm
Theo CSEmag.com