Lựa chọn cáp để kinh doanh hay sử dụng là cả một quá trình cân nhắc phức tạp từ chủng loại, thương hiệu, nhà phân phối… Người dùng phải hết sức cẩn trọng để tránh mua phải loại cáp kém chất lượng.
Các sản phẩm giả, kém chất lượng luôn là mối lo cho người dùng vì không đảm bảo các chỉ định về an toàn sản phẩm. Cáp mạng cũng không ngoại lệ. Cáp kém chất lượng không chỉ không đảm bảo tốc độ đường truyền mà còn gây nguy hiểm cho người dùng và thiết bị khi xảy ra hỏa hoạn. Bài viết dưới đây phân tích các tác hại và gợi ý cách lựa chọn để tránh mua phải cáp kém chất lượng.
Cáp giả, kém chất lượng được định nghĩa như sau:
• Cáp không đáp ứng được các yêu cầu bắt buộc của tổ chức NEC nhưng vẫn được cố tình bán ra thị trường và được đánh nhãn như cáp đạt chất lượng.
• Cáp kém chất lượng nhưng không được phát hiện do thiếu sót trong qui trình kiểm soát chất lượng sản phẩm.
• Cáp được cố tình chế tạo nhái theo một thương hiệu danh tiếng trên thị trường.
Cáp không rõ xuất xứ
Khi giao thương quốc tế ngày càng phát triển, các sản phẩm giá rẻ ồ ạt thâm nhập vào thị trường toàn cầu. Với ưu thế giá rẻ, việc kinh doanh các sản phẩm này sẽ giúp nhà phân phối tăng doanh thu so với đối thủ cạnh tranh, tiết kiệm chi phí đầu tư cho người dùng khi triển khai dự án… Những lời chào mời này rất hấp dẫn khách hàng. Tuy nhiên, người dùng nên cẩn trọng khi quyết định mua bán các loại cáp không rõ xuất xứ, không có nhiều thông tin về công ty sản xuất ra chúng.
Các hãng cáp trôi nổi trên thị trường thường quảng cáo rầm rộ sản phẩm của họ có chất lượng tương đương các nhà sản xuất danh tiếng nhưng giá thành lại rẻ hơn. Thực tế, các khâu nghiên cứu và kiểm định sản phẩm của họ có thể chưa hoàn thiện. Họ cũng không đầu tư dây chuyền sản xuất và quản lý chất lượng sản phẩm hoặc các biện pháp bảo vệ môi trường như các thương hiệu nổi tiếng.
Khi chọn một nhà cung cấp ít danh tiếng, cả người dủng và nhà phân phối là những người phải chấp nhận nhiều rủi ro. Một đại lý cung cấp cáp đã phải thu hồi hơn 3,3 tỷ mét cáp Cat. 6 loại thông tầng (CMR) sau khi phân phối do không đáp ứng các tiêu chuẩn NEC khi tiến hành đo kiểm về triển khai cáp thông tầng trong toà nhà thương mại.
Nếu sử dụng sản phẩm cáp chất lượng từ các thương hiệu danh tiếng, bạn sẽ không gặp phải tình trạng trên. Khi chẳng may gặp sự cố, người dùng sẽ được nhà sản xuất giải trình và hướng dẫn giải quyết cụ thể. Ngược lại, nếu bạn gặp sự cố khi dùng sản phẩm từ các nhà sản xuất lạ, rất khó để nhận được phản hồi vì mục tiêu chính của họ là lợi nhuận và không cần phải bảo vệ uy tín thương hiệu như các nhà sản xuất khác.
Hàng giả kém chất lượng tràn lan
Các nhà sản xuất chưa có thương hiệu thường không trực tiếp sản xuất mà lấy hàng từ nhiều nguồn cung ứng khác nhau, sau đó dán nhãn mác và bao bì để bán ra thị trường, dù các sản phẩm này có thể không đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Những quốc gia chưa có quy định quản lý chặt chẽ là nơi cáp giả được mua bán tràn lan, nên nhà nước cần sớm điều chỉnh lại luật pháp để khắc phục tình trạng này.
Là đơn vị đo kiểm hàng đầu thế giới, nơi chứng thực mọi sản phẩm, công ty Underwriters Laboratories (UL®) cho biết mọi sản phẩm giả dù được sản xuất ở đâu trên thế giới đều không đạt khi được đo kiểm theo các tiêu chuẩn khắt khe dành cho sản phẩm chính hãng. Những sản phẩm bị lỗi này có thể gây nguy hiểm cho người dùng nếu xảy ra sự cố trong khi sử dụng.
Mục hướng dẫn được công bố trên trang web của UL (http://www.ul.com/newsroom/publicnotices) phân tích các hiểm họa nghiêm trọng từ hàng giả. Nhiều trường hợp tem kiểm duyệt của UL bị các nhà sản xuất ít nổi tiếng giả mạo và dán lên chính sản phẩm của họ. Để hạn chế cáp giả lan tràn như hiện nay, UL cung cấp các mẫu nhãn “holographic” cho các nhà sản xuất là khách hàng của UL dán lên từng thùng cáp. UL sẽ thay đổi và thiết kế lại nhãn dán sau một thời gian nhất định để tránh chúng không bị làm giả.
Vấn đề pháp lý
Mọi nhà phân phối, công ty triển khai và người dùng cuối đều phải cân nhắc trước hậu quả khi kinh doanh, triển khai hay sử dụng cáp giả kém chất lượng. Việc nhận biết cáp giả rất khó, nhưng khách hàng có thể phòng tránh bằng cách dựa vào vài đặc điểm sau:
• Sản phẩm có giá chênh lệch, rẻ hơn nhiều so với sản phẩm cùng loại được phân phối từ các đại lý chính hãng khác.
• Sản phẩm được sản xuất nhái theo thương hiệu nổi tiếng nhưng tem nhãn và cách đóng gói không giống các sản phẩm cùng loại từ thương hiệu đó.
• Thông tin trên tài liệu sản phẩm và trên vỏ cáp không chính xác.
Khi mua sản phẩm từ các nhà sản xuất chưa có thương hiệu, rất khó để ta đánh giá sản phẩm đó có chất lượng hay không. Do đó, người dùng nên cân nhắc nếu được giới thiệu thông qua một kênh phân phối không uy tín và đặc biệt cẩn trọng khi mua cáp qua các kênh bán hàng online trên Internet.
Từng có trường hợp nhà sản xuất phải mang đi thẩm định một đoạn cáp có đạt chuẩn CMP và CMR hay không. Điều này không đúng với phương pháp đánh giá cáp của UL, vì mỗi tiêu chuẩn CMP hay CMR đều có các ràng buộc riêng tuỳ theo mục đích sử dụng từng loại cáp. Nhà sản xuất phải quyết định điều này ngay từ khâu sản xuất tại nhà máy. CMP được sử dụng trên trần, còn cáp CMR được sử dụng để đi thông tầng, mỗi loại có yêu cầu riêng về tốc độ cháy của vỏ cáp và được giám sát nghiêm ngặt bởi NEC. Cáp CMP phải có chất liệu vỏ đặc biệt để vượt qua bài kiểm tra về khả năng cháy, nên sẽ có giá thành cao hơn cáp CMR.
Việc không đánh nhãn chủng loại cáp có thể do lỗi trong khâu sản xuất của nhà máy, hoặc họ không biết khác biệt giữa các loại cáp. Điều này sẽ gây khó khăn khi cần phân loại để thi công vì CMP có thể bị gắn nhầm bằng nhãn CMR hoặc ngược lại. Nếu dự án yêu cầu cáp CMP, nhà phân phối và đơn vị thi công không thể đổ lỗi chỉ vì muốn tiết kiệm chi phí mà tự ý thay đổi cáp CMP bằng một loại cáp có giá thành rẻ hơn. Khi khách hàng phát hiện và khiếu nại, ai sẽ chịu trách nhiệm bù chi phí để thay thế những phần cáp không đúng yêu cầu của dự án: Nhà phân phối kinh doanh cáp hay nhà thầu thi công triển khai lắp đặt cáp?
Khi một đường cáp không đạt chuẩn CMP nhưng bị làm nhái và đánh nhãn CMP sau đó đưa vào sử dụng, người dùng và các thiết bị ở khu vực triển khai cáp này sẽ gặp rủi ro nếu chẳng may có hỏa hoạn xảy ra. Mục đích sử dụng cáp CMP là để hạn chế tốc độ truyền lửa và kiểm soát khói nhằm kéo dài thời gian cho người bên trong thoát ra khi có hoả hoạn. Với đường cáp kém chất lượng, bạn không thể kiểm soát được tốc độ cháy, thành phần và lượng khói sinh ra.
Cáp đạt chuẩn CMP có quy trình sản xuất rất phức tạp. Các nhà sản xuất tập trung vào lợi nhuận có thể cắt bỏ vài giai đoạn nhằm tiết kiệm chi phí và tăng lợi nhuận bất hợp pháp cho mình. Khi xảy ra hỏa hoạn, cáp kém chất lượng sẽ gây phát tán lửa nhanh hơn, nguy hiểm đến tính mạng con người. Các bên liên quan gồm nhà phân phối, nhà thi công khó tránh khỏi bị truy tố trách nhiệm; còn khách hàng - người mua sản phẩm cũng phải chịu nhiều tổn thất do dùng cáp kém chất lượng. Tùy mức độ nghiêm trọng, các đối tượng trên có thể bị xử phạt hành chính hay hình sự.
Những tác động đến môi trường
Dù rất khó để biết chính xác tác hại của cáp kém chất lượng đến môi trường, nhưng có thể khẳng định sử dụng cáp chính hãng từ các nhà sản xuất danh tiếng sẽ tốt hơn vì họ luôn tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường.
Rất khó để một nhà sản xuất nhận thức và hành động tuân theo luật bảo vệ môi trường do giới hạn về trình độ kỹ thuật và sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận. Chỉ các đơn vị có tầm nhìn toàn cục mới kiên trì thực hiện điều này. Nếu nhà sản xuất hời hợt trong các quy trình hoặc lược bỏ vài quy định, chi phí sản xuất sẽ thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh, nhưng sẽ mang lại nhiều rủi ro cho người dùng.
Nhiều sáng kiến để bảo vệ môi trường toàn cầu đã được công bố trong cuộc cách mạng xanh hiện nay, điển hình là Quy định về hạn chế chất độc hại (RoHS), còn có tên gọi khác là Quy định 2002/95/EC, bắt buộc giảm sử dụng các vật liệu có chất độc ảnh hưởng đến con người và môi trường. Những vật liệu này bao gồm: chì, cadmium (chất catmi), thuỷ ngân, crom hoá trị 6, hợp chất polybrominate biphenyl (PCB) và polybrominated diphenyl ether (PBDE). Một số công ty có nhận thức về tầm quan trọng trong việc bảo vệ môi trường đã thông qua RoHS từ giữa 2010. Với mục tiêu giảm thiểu tác động từ sản phẩm tới môi trường và để bán được sản phẩm ra các thị trường bên ngoài, quy định RoHS rất phù hợp định hướng phát triển và được nhiều doanh nghiệp hưởng ứng.
Một quy định khác của châu Âu là REACH được ban hành năm 2006, còn được biết đến với tên gọi EC số 1907/2006, quy định sử dụng các hoá chất có thể gây tác động đến môi trường và con người. Có hơn 14.300 loại hoá chất được đăng ký với REACH. Giống như RoHS, mục đích REACH là bảo vệ môi trường. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc nghiên cứu và định hướng sản phẩm. Các công ty muốn có sản phẩm thâm nhập thị trường châu Âu bắt buộc phải tuân thủ hai quy định trên. Việc đưa vào sử dụng cáp không rõ nguồn gốc hoặc kém chất lượng nhưng được làm giả nhãn đạt hai tiêu chuẩn trên sẽ đe dọa đến sức khỏe con người và môi trường.
Các sản phẩm không gây hại cho môi trường thường có giá cao hơn các sản phẩm thông thường cùng loại. Chênh lệch giá này không chỉ vì chất liệu đắt hơn mà còn vì quá trình nghiên cứu và phát triển khắt khe để làm ra sản phẩm. Khi xem xét hai loại cáp thân thiện môi trường từ hai thương hiệu khác nhau, sản phẩm của công ty nổi tiếng hơn sẽ có giá thành cao hơn.
Kết luận
Chọn cáp từ các thương hiệu không danh tiếng hay sử dụng cáp kém chất lượng có thể khiến người dùng phải gánh chịu rủi ro về tài chính, sức khỏe và nguy hiểm cho môi trường. Do đó, khách hàng nên chọn dùng cáp từ các thương hiệu uy tín để tránh những rủi ro không đáng có.
