Ngày nay, hơn một nửa dân số thế giới sống trong các thành phố. Theo dự đoán, đến năm 2030 tỉ lệ này sẽ tăng lên hai phần ba, dân số trên toàn hành tinh sẽ tập trung trong 41 siêu thành phố, mỗi nơi có hơn 10 triệu hộ khẩu, một con số đáng kinh ngạc. Các thành phố thành công sẽ thu hút nhiều doanh nghiệp, những cải tiến mới và cung cấp vô số cơ hội cho cư dân của mình. Khi dân số bùng nổ và lượng thị dân ngày càng tăng, các thành phố cần chủ động quyết định cho tương lai của mình. Với kế hoạch thận trọng và tầm nhìn xa, các nhà lãnh đạo có thể đặt nền móng để tạo ra nhiều cơ hội cho các thành phố và thị dân trong tương lai.
Thoạt nhìn, nhiệm vụ này có vẻ bất khả thi với những đô thị siêu lớn, nhưng thực tế không phải vậy. Ta có thể bắt đầu lên kế hoạch bằng cách tìm hiểu bản chất thực sự của các thành phố. Sự di dân vào đô thị liên tục đặt ra thách thức mới cho các nhà quy hoạch đô thị, chính quyền thành phố và cả các doanh nghiệp. Dù ở các lĩnh vực khác nhau, nhưng họ phải đối mặt với những mối quan tâm chung. Một trong số đó là khả năng giúp người dân sống hài hòa trong một đô thị an toàn. Sau tất cả, khi cảm thấy an toàn, người dân sẽ tích cực tham gia vào cấu trúc xã hội của thành phố và hỗ trợ doanh nghiệp. Công nghệ đóng vai trò chủ chốt trong việc thực hiện điều này.
Liệu có thể đáp ứng mọi nhu cầu của người dân?
Dân cư đang tập trung ngày càng đông ở các trung tâm thành phố, nhưng chính quyền vẫn phải đảm bảo giao thông dễ dàng và duy trì chất lượng cuộc sống. Một trong những lý do hàng đầu để người dân chọn tập trung ở thành phố là vì họ muốn sống gần nơi làm việc, có nhiều dịch vụ mua sắm và vui chơi, không tốn quá nhiều thời gian lái xe từ nơi này đến nơi khác.
Để đảm bảo chất lượng sống, các thành phố đang mở rộng và cải thiện vỉa hè, tạo lối đi bộ và nhiều không gian xanh. Giải pháp này không đủ, nhưng vẫn giúp hệ thống đường thông thoáng và dễ di chuyển hơn. Chính quyền thành phố cũng phải đảm bảo các không gian mới được chia sẻ với cộng đồng và an toàn.
Khi các thành phố phát triển, nhận thức về độ an toàn đã vượt khỏi giới hạn cảnh sát dùng hệ thống an ninh để chống lại tội phạm. Ta cần phát triển các sáng kiến an ninh rộng hơn, gồm (1) an ninh kinh tế, liên quan đến cơ sở hạ tầng nhằm đảm bảo sinh kế cho cộng đồng và (2) an ninh cho công dân và cộng đồng, là sự thống nhất về hệ thống cầu đường dành cho người đi xe, đi bộ và kiểm soát các giao lộ.
Thật không may, các bên liên quan đến việc phát triển hợp tác này vẫn đang án binh bất động. Dù có nhiều cách tiếp cận nhằm đảm bảo an ninh công cộng, các bên vẫn không liên hệ với nhau để cùng kết hợp và triển khai. Nhà quy hoạch đô thị và người đứng đầu các cơ quan nhà nước thường xuyên có mâu thuẫn, doanh nghiệp và công dân lại không được tham gia vào quá trình lập kế hoạch hoặc triển khai. Những lý do trên có thể khiến thành phố bỏ lỡ cơ hội nâng cao chất lượng sống cho cư dân của mình.
Tuy nhiên, thái độ này đang thay đổi khi các thành phố bắt đầu nhận ra lợi ích của việc để các bên liên quan cùng hợp tác và triển khai các chiến lược phát triển.
Lợi thế khi hợp tác cùng nhiều bên liên quan
Đối tượng được xem là bên liên quan của thành phố thường là những đối tác quan trọng như chủ sở hữu các tài sản lớn, trung tâm hội nghị, giao thông vận tải và các trung tâm giải trí. Tuy nhiên, do hiểu biết về các đối tượng này còn hạn chế, nhiều thành phố thiếu chú trọng đến vấn đề an ninh và an toàn, cũng như khó giải quyết vấn đề khi có sự cố xảy ra.
Khi tất cả các bên liên quan tập hợp lại để cùng lập kế hoạch cho tương lai, giải pháp đạt được sẽ đảm bảo tính hiệu quả, chất lượng và an toàn. Nhưng trên thực tế, làm thế nào để mọi bên liên quan có thể cùng hợp tác, duy trì, cải thiện cuộc sống người dân và phát triển công nghệ phù hợp?
Xây dựng phương pháp hợp tác hiệu quả
Một chiến lược hiệu quả để đảm bảo an ninh công cộng đòi hỏi sự hợp tác của 3 nhóm độc lập. Các nhóm này sẽ đảm bảo tính chuyên môn cho các dự án và triển khai chúng theo những cách khác nhau.
Nhóm đầu tiên là sở cảnh sát. Với kinh nghiệm đối phó tội phạm và an ninh công cộng, ta cần sự hợp tác của cảnh sát trước tiên. Nhưng không dừng lại ở đó, các đơn vị chính quyền khác cũng cần tham gia vào dự án. Nắm giữ các công cụ và hệ thống truyền thông hiệu quả, chính quyền thành phố giữ vai trò quan trọng về phát ngôn. Nhóm cuối cùng là các cộng đồng kinh doanh, những người có kinh nghiệm triển khai thực tế. Nếu không đạt được cam kết hợp tác từ cả 3 nhóm, bất kỳ dự án nào cũng sẽ khó được chấp thuận rộng rãi, một điều tối quan trọng khi phát triển thành phố tương lai.
Sự hợp tác này cũng đòi hỏi phải thiết lập một nền tảng công nghệ tích hợp hiệu quả, có thể mở rộng cho nhiều bên liên quan và đáp ứng được nhu cầu thay đổi của thành phố. Một cách để tích hợp tốt nhất là triển khai một hệ thống để cùng chia sẻ dữ liệu bởi các bên liên quan. Tuy nhiên, chi phí đầu tư và duy trì một hệ thống đáp ứng nhu cầu từng bên liên quan đều rất tốn kém. Một giải pháp tiết kiệm chi phí và bền vững hơn là các bên liên quan tự duy trì quyền truy cập và hệ thống nền tảng mở của riêng mình, nhưng sẽ chia sẻ quyền truy cập với các bên khác khi có đủ lý do thuyết phục.
Ảnh hưởng của an ninh công cộng đến chất lượng cuộc sống
Một sáng kiến an ninh công cộng có sự hợp tác hiệu quả giữa các bên liên quan và sử dụng công nghệ tích hợp có thể giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của một đô thị. Ví dụ: bằng cách kết nối tất cả hệ thống giám sát an ninh trong một khu vực, dữ liệu thu thập có thể sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, gồm điều tra tội phạm, phân tích lưu lượng giao thông trên đường phố vào thời điểm cụ thể và đảm bảo các lỗ hổng an ninh đã được chỉnh sửa an toàn.
Nhân viên an ninh và các doanh nghiệp trên toàn thế giới đều sử dụng hệ thống camera để giám sát an ninh, bảo vệ con người, tài sản và cơ sở hạ tầng của mình. Nhiều người tin rằng chất lượng hình ảnh giám sát càng cao sẽ giúp tăng khả năng đề phòng và điều tra tội phạm. Điều này đồng nghĩa các hệ thống giám sát hình ảnh tương tự cũng đang được các tổ chức và chính quyền triển khai trong hầu hết các thành phố.
Các hệ thống này đang thu thập một lượng dữ liệu khổng lồ với mục tiêu giảm thiểu, phòng ngừa tội phạm và các hành vi phạm tội. Tuy nhiên, thực tế không đơn giản như vậy, và các hệ thống này còn có thể mang đến nhiều lợi ích hơn thế.
Vai trò của hệ thống giám sát an ninh
Bước đầu tiên để triển khai an ninh công cộng đô thị là cần tạo ra sự bao phủ rộng khắp, tận dụng hệ thống camera an ninh mà các doanh nghiệp lớn và nhỏ đã sử dụng để giám sát hoạt động trong và ngoài cơ sở của họ. Các hệ thống này được cài đặt để bảo vệ an ninh cho tòa nhà, nhân viên và khách hàng, nhưng khi trở thành một phần của hệ thống tích hợp lớn hơn, các camera có thể giúp doanh nghiệp tạo ra không gian công cộng an toàn hơn. Bằng cách hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật, các camera này có thể trở thành công cụ thiết yếu để tăng độ an ninh công cộng cho cộng đồng.
Với chính quyền, số lượng dữ liệu lớn thu thập từ các hệ thống an ninh tư nhân này là một nguồn thông tin vô giá. Với hệ thống tích hợp, cảnh sát có thể thu thập những thông tin mà trước đây họ không thể truy cập, hoặc chất lượng kém, hoặc mất quá nhiều thời gian để thu thập. Có sẵn dữ liệu truy cập sẽ tạo ra sự khác biệt lớn khi có sự cố xảy ra.
Bằng cách cải thiện khả năng tiếp cận thông tin, các thành phố sẽ giải quyết vấn đề hiệu quả hơn trong lúc các nhân viên phản hồi với sự cố. Nếu cần điều tra viên tham gia vụ việc, họ sẽ dễ dàng tiếp cận nhiều thông tin được lưu trữ, phân tích và sử dụng hiệu quả cho quá trình xét xử. Kết quả là an ninh công cộng được đảm bảo hơn vì lực lượng cảnh sát sẽ hoạt động hiệu quả hơn.
Hợp tác và hội nhập trên quy mô lớn
Lợi ích của việc hợp tác và hội nhập còn thể hiện khi giám sát các doanh nghiệp công cộng, ví dụ như sân vận động, vì hoạt động của họ ảnh hưởng lớn đến nhiều bên liên quan trong đô thị, gồm cơ quan thực thi pháp luật, chính quyền địa phương và cơ quan quản lý giao thông. Khi tổ chức các sự kiện quy mô lớn, có nhiều yếu tố an ninh công cộng cần xem xét. Không chỉ cần đảm bảo mọi người hành xử trật tự, chính quyền còn phải chịu trách nhiệm điều phối phương tiện giao thông công cộng đầy đủ và kịp thời cho đám đông để kiểm soát lưu lượng giao thông quanh sân vận động, đồng thời đảm bảo thông suốt đến bệnh viện và các khu mua sắm.
Với sự hợp tác các bên để đảm bảo an ninh công cộng, chính quyền thành phố có thể giám sát hiện trường thông qua camera lưu trữ hiện có tại khu vực đó, còn các nhân viên luật có thể xem đây là nguồn cung cấp dữ liệu riêng cho các sự kiện được lên lịch tại sân vận động. Điều này cho phép cảnh sát giám sát địa điểm hiệu quả mà không nhất thiết phải thiết lập các rào chắn, gây ảnh hưởng lưu lượng giao thông trong khu vực.
Giải pháp này còn giúp cơ quan thực thi pháp luật phối hợp với chính quyền dễ dàng khi có tình huống khẩn cấp, giúp đơn vị phản ứng nhanh tiếp cận hiện trường kịp thời. Tương tự, đơn vị giao thông của thành phố có thể phối hợp với các bộ phận chuyển tuyến, tham khảo nguồn dữ liệu từ camera tại chỗ để giám sát và điều chỉnh lưu lượng giao thông, điều phối phương tiện đến những điểm giao thông công cộng một cách dễ dàng và hiệu quả.
Chuyển sang thành phố thông minh
Phương pháp hợp tác giữa các bên để lập kế hoạch và phát triển thành phố rõ ràng mang lại hiệu quả, nhưng đáng tiếc là những thảo luận quanh vấn đề an ninh công cộng cũng không khác gì so với các thảo luận liên quan đến cuộc sống thành thị trong tương lai. Điều này khiến nhiều thành phố bỏ lỡ cơ hội phát triển, và tệ hơn, tình trạng an ninh công cộng ngày càng giảm.
Ta có thể thấy, mục tiêu tạo ra thành phố tương lai không mâu thuẫn với mục tiêu tạo ra thành phố an toàn. May thay, các bên liên quan đang ngày càng tìm cách để tạo ra các thành phố sử dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả an ninh, mang đến cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân.
Một cách để các thành phố đạt được điều này, là nhúng bộ cảm biến vào cơ sở hạ tầng để thu thập và chia sẻ dữ liệu. Lý tưởng nhất là các cảm biến này có thể phát hiện ra những tình huống phi tự nhiên, cung cấp thông tin có ý nghĩa và giúp người dùng đưa ra quyết định thông minh dựa trên dữ liệu mà họ thu thập được. Sau đó, các bên liên quan có thể dùng dữ liệu này để đưa ra quyết định sáng suốt về mọi vấn đề liên quan, giúp tăng cường hiệu quả an ninh.
Những giải pháp được gọi là “Thành phố thông minh” sẽ được triển khai công nghệ hiện đại nhằm đảm bảo cuộc sống tiện nghi, minh bạch, đáng tin cậy và chất lượng hơn. Thành phố thông minh sẽ là một không gian đô thị sử dụng nhiều công nghệ để theo dõi nhu cầu người dân và đáp ứng nhu cầu đó dựa trên những dữ liệu tin cậy.
Kết Luận
Cuối cùng, an toàn và an ninh không bị ràng buộc bởi một bộ luật duy nhất hoặc các bên liên quan. Chúng ta luôn cố gắng hết sức để thoát khỏi tình trạng thụ động, phối hợp làm việc cùng nhau trên nền tảng công nghệ tích hợp. Thông qua hợp tác và hội nhập, ta có thể thiết lập các hệ thống, nền tảng và chương trình hiệu quả để đảm bảo an ninh của các thành phố trong tương lai. Khi chuyển vào các khu đô thị, người dân sẽ có cuộc sống và không gian làm việc tốt hơn khi tình hình dân số thế giới ngày càng tăng hiện nay.
Nguyễn Văn Đông Minh
Theo securityinfowatch
